Het team van PublicSpaces groeit: redacteur Michelle Hicks en stagair Emma Yedema zijn sinds oktober het team komen versterken. Om zichzelf een beetje voor te stellen, hebben ze geheel in stijl besloten elkaar te interviewen.
Emma: Ha Michelle, even voor de mensen thuis, hoe ben je zo bij PublicSpaces gekomen?
Michelle: Haha, goeie vraag! Al tijdens mijn studie hield ik me bezig met het onderwerp. Zo heb ik vakken gevolgd over de politieke economie van het internet en heb ik stukken geschreven over de menselijke aspecten en consequenties van algoritmes. Daarnaast schreef ik mijn master scriptie over de interactie van activisme en digitale platformen in een democratie (d.m.v. een case study). Na mijn studie ben ik gaan schrijven als journalist en aan de slag gegaan als zelfstandige (maker) in de kunst en cultuursector, met name in Rotterdam (denk aan dramaturgisch onderzoek, culturele programma’s & cultuurbeleid). Tijdens mijn culturele werk liepen we telkens tegen het probleem aan dat kunstenaars en cultuurmakers min of meer geforceerd worden om Big Tech platformen te gebruiken, terwijl ze eigenlijk een publieke functie vervullen. Ook zouden veel kunstenaars graag digitale ruimtes zien voor artistieke expressie zonder winstoogmerk. Dit bracht me weer terug bij een kwestie die ik al in mijn studietijd onderzocht, en zo ben ik uiteindelijk bij PublicSpaces uitgekomen. Daar zochten ze een redacteur, en ik vond het een mooie uitdaging waarin veel van mijn achtergrond samenkomt. En nu zijn we hier…
En jij?
Emma: Voor mijn masterscriptie deed ik onderzoek naar de wederzijdse afhankelijkheid tussen alternatieve en mainstream social media platformen. Daarbij onderzocht ik hoe publieke waarden zich vertalen binnen zowel Twitter als Mastodon. Vanuit die publieke waarden ben ik terecht gekomen bij organisaties die zich bezig houden met open source platformen en digitale democratie zoals Netwerk Democatie, Consul Democracy, en zo ook PublicSpaces. In mijn scriptie beargumenteerde ik hoe het ontwikkelen van digitale participatie tools voor gebruikers een potentiële groei-strategie voor Mastodon kon zijn. Hierbij benoemde ik specifiek PublicSpaces en hoe zij zich richten op het ondersteunen van een digitale openbare infrastructuur, gebouwd op publieke waarden. Een stage leek mij daarom ook heel leerzaam om in de praktijk te ervaren wat PublicSpaces allemaal precies doet.
Waar heb je eigenlijk het meeste zin in om aan de slag mee te gaan binnen PublicSpaces?
Michelle: Ik wil mensen vooral weer wat optimistischer maken over het internet en de mogelijkheden die er zijn, het liefst door middel van verbeelding. Een beetje back to the 80’s, zeg maar. Ik vind daarin de aanpak van PublicSpaces een bijzondere. Ik zou graag zien dat we publieke organisaties meer weten aan te spreken en in actie weten te brengen. Een stukje verantwoordelijkheidsgevoel overbrengen, maar op een manier die mensen echt intrinsiek motiveert. We hebben te lang het internet als iets gezien wat als vanzelfsprekend een hyper-commerciële plek is waar Big Tech bedrijven de dienst uitmaken. Het is tijd om daar verandering in te brengen.
Hoe zie jij dat?
Emma: Het is goed om te zien dat er nu op veel vlakken (media & publieke opinie) de vraag wordt gesteld hoe we als Nederland en Europa ons digitale domein willen inrichten. Tegelijkertijd is dit ook een zeer complexe vraag door de grote afhankelijkheid van Amerikaanse tech-bedrijven. Ik vind daarin een verbindende rol heel belangrijk, omdat het opzetten van een waardegedreven online infrastructuur een pril concept is. Daarin zie ik PublicSpaces zeker die verbindende rol op zich nemen, en ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk organisaties de juiste tools hebben om te migreren naar de Fediverse. Idealiter stopt het hier uiteraard niet, vanuit die organisaties hoop ik dat de daadwerkelijke eindgebruikers ook zullen inzien dat het internet teruggewonnen kan worden.
Hoe zou voor jou het ideale internet er eigenlijk uitzien?
Michelle: Heel kort gezegd: als de Fediverse. Een plek met minder hiërarchie, meer agentschap. Veel meer ruimte voor experiment, kunst, open debat, de menselijke maat. Maar tegelijkertijd ook een plek waar mensen informatie van experts en wetenschappers makkelijk tot zich kunnen nemen en verifiëren. Kortom: een nadruk op publieke, democratische, vrijzinnige waarden in plaats van commerciële. We moeten beamen dat het internet een belangrijke plek is geworden voor onze democratie. En daar is visie voor nodig. We kunnen niet langer doen alsof dat nog steeds alleen fysiek, op tv of via radio plaatsvindt.
Tja, het is wel een uitdaging, maar ik vind dat we het daarom niet maar op moeten geven, toch?
Emma: Nee zeker niet, daarom geloof ik ook nog steeds dat we ooit weer terug moeten gaan naar één online plek en dat is MSN messenger. Denk er maar eens over na, MSN was een plek waar je één moment van de dag naartoe ging en kon praten met de mensen die op dat moment online waren. Meer communicatie had je eigenlijk ook niet nodig. Ik zou willen dat we met meer bewustzijn bewegen binnen het digitale domein. Het internet wordt tegenwoordig veelal gebruikt als een plek voor eindeloze consumptie van content zonder concreet doel. Wanneer de publieke sfeer zich verplaatst naar het digitale domein komt daar ook een bepaald bewustzijn bij kijken. Deliberatieve online democratie klinkt mooi maar we moeten eerst met z’n allen af van onze gezamenlijke internetverslaving. En nu kun je denken, zo’n internetverslaving verhoudt zich het meeste met sociale media, maar als je voor je deurbel afhankelijk bent van “smart technologie” in handen van Amazon (Ring) ben je in mijn ogen al verslaafd. Maar goed, dat is natuurlijk weer een heel ander onderwerp.
Als je nou één onderwerp zou willen aankaarten, bijvoorbeeld op de conferentie, welke zou dat dan zijn?
Michelle: De interactie tussen individuen en algoritmes vind ik nog steeds heel boeiend. Eigenlijk zijn algoritmes natuurlijk ook gewoon het product van menselijke keuzes en besluiten, alleen weet het iets bijna onmenselijks aan te nemen online. Tegelijkertijd moeten we voorzichtig zijn met die retoriek, want big tech bedrijven maken daar ook gretig misbruik van. Als we (platform) algoritmes zien als iets statisch & niet-menselijk, vergeten we dat er mensen en specifiek een bedrijf met winstoogmerk achter zit.
Wat ik daarin vooral interessant vind is hoe mensen algoritmes omzeilen of platform logica naar hun hand weten te zetten. Soms weten ze zo zelfs tegen de logica van het algoritme zelf in te gaan door het slim te gebruiken. Een goed voorbeeld hiervan zijn filmpjes die gebruikers van TikTok eraan herinneren dat ze een pauze moeten nemen van de app of beter wat anders kunnen doen. Deze krijgen altijd veel upvotes & interactie, wat betekent dat veel gebruikers deze te zien krijgen. Dat terwijl het algoritme upvotes en interactie natuurlijk gebruikt als belangrijke pijlers om mensen zo lang mogelijk op het platform te houden.
Heb jij eigenlijk een onderwerp wat je graag meer zou agenderen?
Emma: Ja, onzichtbare algoritmes en dark patterns zijn inderdaad enorme invloeden in hoe een gebruiker navigeert op een website of platform. Een belangrijk onderwerp vind ik daarom het invloeden van beleid en regulering om meer grip te kunnen krijgen op databescherming. Zo heeft de Autoriteit Consument & Markt in samenwerking met de Europese Commissie er voor gezorgd dat gebruikers van Amazon Prime hun abonnement in twee klikken moeten kunnen opzeggen. Daarvoor werd dit de gebruiker onnodig moeilijk gemaakt.
Het belichten van deze acties ter bescherming van de gebruiker tegen dit soort praktijken is essentieel voor het inrichten van een gezonder online ecosysteem.
