In 2012, toen de Amsterdamse wijk IJburg nog jong was, ontstond rondom deze buurt het eerste online buurtplatform van wat later de coöperatie Gebiedonline U.A zou worden. We spreken deze nieuwe coalitiepartner; de eerste partner afkomstig uit de wereld van de bewonersinitiatieven. We zijn daarom benieuwd naar de achtergronden en motieven en vragen het aan Maria Roodenburg, voorzitter van het bestuur, en Michel Vogler, initiatiefnemer en verantwoordelijk voor de technische implementatie.
Hey Maria en Michel, wat is Gebiedonline precies?
Maria: Gebiedonline is een coöperatieve samenwerking van diverse communities. Samen ontwikkelen we onze eigen platformsoftware vanuit de gedachte dat als we het samen doen, we meer kwaliteit krijgen voor lagere kosten. We zijn inmiddels met 70 leden. We gebruiken allemaal dezelfde software voor onze online communities, maar kunnen het wel aanpassen aan onze eigen wensen. We gebruiken bijvoorbeeld een eigen domeinnaam, huisstijl en grafische vormgeving. Onze menu’s en webpagina’s kunnen we zelf inrichten en we kunnen functies aan en uit zetten. Op de ledenpagina kun je zien wie er lid zijn van Gebiedonline.
Hoe is dit allemaal begonnen?
Michel: In 2009 verhuisde ik met mijn gezin vanuit het centrum van Amsterdam naar de nieuwe wijk IJburg en kwam daar in contact met het bewonersnetwerk IJburgDroomt-IJburgDoet. Binnen dit netwerk werkten actieve bewoners, ambtenaren en politici samen aan de doorontwikkeling van de wijk, die toen pas een paar jaar oud was. Het idee ontstond om een digitaal platform te ontwikkelen waar IJburgers informatie konden delen over wie ze zijn, wat ze doen en wat hun dromen zijn. Ik bood aan dit platform te ontwikkelen en kon daarbij goed gebruikmaken van de programmatuur van mijn eigen bedrijf CrossmarX. Het buurtplatform dat we maakten noemden we Hallo IJburg. Sindsdien hebben ruim 9000 mensen een account aangemaakt.
We deden allemaal leuke dingen met het platform en niet lang daarna ontstond interesse voor een online platform vanuit andere steden en andere gebieden binnen Amsterdam. In reactie daarop hebben we in 2016 de coöperatie Gebiedonline opgericht.
Waarom zijn jullie aangesloten bij PublicSpaces?
Maria: Gebiedonline en PublicSpaces delen dezelfde waarden. We streven allebei naar een gezonder internet, waarin thema’s als veiligheid, duurzaamheid, privacy, toegankelijkheid en gelijkwaardigheid centraal staan. Gebiedonline vult dit in door concreet aan de slag te gaan. Samen bouwen we het best mogelijke platform tegen de laagste kosten. We hebben ruim 8 jaar ervaring en in die tijd hebben we veel geleerd. We hebben inmiddels gebiedsgerichte platforms op buurt-, wijk en stadsniveau, maar ook steeds meer leden die zich focussen op een specifiek thema zoals gezondheid, voedsel, energie en groen. Samen hebben we zo’n 60.000 gebruikers. We delen deze ervaring graag met PublicSpaces. Ook kunnen we op onze platforms experimenten uitvoeren op het gebied van publieke waarden.
Wat zijn de publieke waarden die voor Gebiedonline belangrijk zijn?
Maria: Een belangrijke publieke waarde is dat gebruikers zich veilig voelen op hun community platform. Hun gegevens mogen alleen gebruikt worden voor functies die bij de gebruiker bekend zijn, en ze bepalen zelf wat er met hun gegevens gebeurt. Ze moeten de softwareaanbieder daarin kunnen vertrouwen en dat vertrouwen mag niet worden geschaad. We streven naar maximale transparantie over de gegevensverwerking, veiligheid en governance. Er mogen geen verborgen kosten zijn en er mag geen winstdoelstelling zijn. Samenwerking vindt altijd plaats op basis van eerlijkheid en gelijkwaardigheid.
Lopen jullie ergens tegenaan op digitaal gebied als je kijkt naar die publieke waarden?
Michel: Het lukt ons goed om deze publieke waarden te waarborgen. We vinden steeds betere alternatieven voor de diensten van de techgiganten. We gebruiken Open Street Map in plaats van Google Maps. We gebruiken zelf ontwikkelde formulieren als alternatief voor Google Forms. We prefereren Vimeo boven Youtube. We bieden standaard Matomo aan om websitebezoek te meten, maar sommige van onze leden gebruiken ook nog Google Analytics. Volgend jaar gaan we aan de slag met AI-integratie en ook daar verschijnen langzaam Europese alternatieven die meer aandacht hebben voor privacy en ethische standaarden. Kortom, we merken dat we goed in staat zijn om aan publieke waarden te voldoen.
Wat hopen jullie met de PublicSpaces coalitie te bereiken?
Maria: We hopen dat we PublicSpaces kunnen helpen met het versnellen van hun ambitie. Doordat we al veel functionaliteit werkend hebben, kunnen we onderzoek doen naar verdere innovaties en kunnen we alternatieve mogelijkheden demonstreren om publieke waarden te realiseren.
Waar willen jullie graag als eerste aan werken komend jaar als het gaat om digitalisering?
Maria: Er speelt veel in onze samenleving. Kijk naar klimaat, gezondheidszorg, woningnood, vluchtelingen, sociale ongelijkheid of biodiversiteit. Dit vraagt om oplossingen. De overheid kan dit niet alleen. We zien gelukkig dat in de samenleving veel inwoners zelf initiatief nemen om tot oplossingen te komen. Een intensivering van de samenwerking tussen de gemeenschap en de overheid is gewenst. Beide met hun eigen kennis en kunde. Goed georganiseerde inwoners kunnen hun eigen communities versterken, samenwerking tussen communities tot stand brengen en samenwerking met de overheid optimaliseren. Om dit allemaal mogelijk te maken zijn goed functionerende online community platforms noodzakelijk en Gebiedonline wil hier de komende jaren aan blijven bijdragen, conform de publieke waarden die we ondersteunen.
