Met maar liefst 160 leden verenigt de VOB een enorm netwerk van Nederlandse openbare bibliotheken en aangesloten organisaties. Directeur Klaas Gravesteijn legt uit waarom de overkoepelende organisatie op zoek is naar het waarborgen van publieke waarden in het digitale domein.
Dag Klaas, kun je wat vertellen over de VOB en jezelf?
De VOB is de branchevereniging van openbare bibliotheken, provinciale ondersteuningsinstellingen en landelijke organisaties in Nederland. Die openbare bibliotheken zijn lid van de VOB en verzorgen het openbaar bibliotheekwerk in één of meer gemeenten. Sommigen doen dat voor een grote gemeente en sommige voor meerdere gemeentes.
We doen drie dingen als branchevereniging. Allereerst zijn we de werkgever in de gesprekken met vakbonden. Daarnaast behartigen we belangen en voeren we gesprekken met stakeholders waaronder de Rijksoverheid, de nationale ombudsman en PublicSpaces. Ten slotte organiseren we ons eigen netwerk en zorgen we voor kennisuitwisseling binnen de sector. Ik werk sinds 2018 bij de VOB, eerst als beleidsadviseur verenigingszaken en sinds 2021 als directeur.
Samengevat zijn we de gesprekspartner van mensen en organisaties namens de bibliotheken.
Waarom zijn jullie aangesloten bij PublicSpaces?
De missie van PublicSpaces sluit aan bij de opdracht van bibliotheken. Dat zit ‘m deels in de vijf functies van bibliotheken: informatie-overdracht, ontwikkeling en educatie, ontmoeting en debat, kunst en cultuur, en literatuur. Met name het ter beschikking stellen van kennis en informatie en het organiseren van ontmoetingen is allemaal ten behoeve van het algemeen publiek. Dat zijn zaken die zeker in het digitaal domein raken aan waar PublicSpaces mee bezig is.
Ook delen we jullie waardenset met daarin onafhankelijkheid, betrouwbaarheid, toegankelijkheid en pluriformiteit. Bibliotheken zien heel sterk een rol om mensen in het digitale publieke domein te informeren, ondersteunen, helpen en zelfredzaam te maken. We buigen ons over hoe je op een veilige en betrouwbare manier deel kan nemen aan dat digitale publieke domein. Bibliotheken willen daar ook graag een veilige plaats voor zijn. Mensen kunnen daar van computers gebruikmaken en dat moet veilig en betrouwbaar zijn.
Kortom, we willen een publieke plek zijn en dat is nu ook digitaal van belang.
Hebben jullie een soort adviserende rol omtrent dit digitale domein richting jullie leden?
Niet echt, maar we hebben wel een commissie Digitaal waarbinnen gesprekken hierover plaatsvinden. In de commissie zitten leden die het met elkaar hebben over onderwerpen als de online publieke ruimte.
Vanuit de sector organiseren we wel gemeenschappelijke projecten en programma’s, zeker vanuit de KB. Dit wordt gedaan rondom het project Digitaal Burgerschap dat zich buigt over de vraag hoe mensen zich weerbaar kunnen bewegen in de informatiesamenleving online. Bibliotheken kunnen zich bij dit soort programma’s aansluiten.
Wat hoop je met de PublicSpaces coalitie te bereiken?
Wij willen in het netwerk acteren als partner rondom kennisdeling. Dat kan zijn door bibliotheken de Digitale Hersenspoeling workshop aan te bieden of ledenbijeenkomsten rond dit thema te organiseren. Ik zou graag willen nadenken hoe we gezamenlijk met partners uit het PS netwerk dingen kunnen organiseren bij de bibliotheken.
