Ooit was het internet bedoeld als verbindend medium voor iedereen, maar nu is het vooral het domein van tech–monopolisten. Het beste alternatief voor de huidige big tech sociale media platformen is wat ons betreft het Fediverse. We hebben het er vaak over en daarom leggen we hier haarfijn uit wat het precies inhoudt. Hopelijk zien we jouw organisatie op het Fediverse!
Dit artikel is onderdeel van onze Kennisbank. Meer weten?
Wat is het Fediverse?
Het Fediverse is een verzameling van open source (communicatie-)platforms die allemaal onderling verbonden zijn via bepaalde open standaarden. De bekendste in het Fediverse is het ActivityPub protocol.
Om dit decentrale Fediverse ecosysteem te verduidelijken, maken we een vergelijking met telefoneren. Je kunt met iedereen bellen die een telefoonnummer heeft. Het maakt niet uit welke telefoon ze gebruiken, welke abonnement ze hebben, welke simkaart erin zit en waar ze zich bevinden. Iemand die een Apple iPhone heeft kan prima bellen met iemand met een Samsung Android. Het maakt ook niet uit of de één een abonnement heeft bij Lebara en de ander bij KPN. Sterker nog: je kan ook bellen met je oma die nog een ouderwetse huistelefoon heeft mee een draadje eraan.
Abonnementen, soorten telefoons, merken, systemen, technologie; het doet er allemaal niet toe, zolang je beide een telefoonnummer hebt kun je elkaar bereiken. In het Fediverse zou je op dezelfde manier kunnen communiceren tussen alle platforms. Dit zou betekenen dat je alle content ziet van de mensen die je volgt van zowel X, YouTube, Instagram, Facebook etc. Wanneer platforms op die manier samenwerken noemen we dat interoperabiliteit. Telefoons zijn dus interoperabel.
Er zijn geen enkele technische beperkingen waarom dit niet ook zo zou kunnen werken bij sociale media platformen, alleen big tech bedrijven kiezen er zelf voor dat niet mogelijk te maken. De software van deze platforms is niet gestoeld op open source protocollen. Deze big tech platforms zijn closed source en gecentraliseerd. De platforms zijn niet aan elkaar gelinkt; ze zijn niet interoperabel (al komt daar door DSA/DMA wetgeving uit de EU binnenkort waarschijnlijk wel verandering in).
Meer weten over open source?
Waarom is het Fediverse beter dan big tech sociale media?
Anders dan bij big tech platforms, heb je de regie over social media volledig in eigen handen op het Fediverse, zowel als individu als organisatie.
Voor individuen
Als individu kun je makkelijk voor een bepaalde server kiezen, en weer overstappen als je niet tevreden bent of een server vindt die beter bij je past. Je hoeft dus ook niet op alle platforms een account te maken (zoal bij big tech); je kiest gewoon een server en vanuit daar volg en communiceer je met alles en iedereen.
Voor organisaties
Als organisatie kun je zelf een eigen server (laten) opzetten (door gebruik te maken van de open source technologie). Op deze server gelden jouw regels en zorg je dus zelf voor de moderatie. Als je zelf de kennis & kunde niet in huis hebt kun je een IT-bedrijf vragen je te helpen hierbij.
Meer keuze- en bewegingsvrijheid
Dit decentrale aspect betekent dat je niet vastzit aan een platform zoals bij big tech. Als je daar weg wilt verlies je al je content, al je volgers en al je gevolgde accounts. In het Fediverse heb je veel meer keuze- en bewegingsvrijheid. Je bent niet zo afhankelijk van het platform waarop je een account hebt. Je kunt je account namelijk verplaatsen van het ene platform naar het andere, en neemt al je volgers en gevolgde accounts mee. Alleen het meenemen van de content (posts, videos) lukt nog niet altijd: maar die blijven wel gelinkt staan op de oude server waar je eerder op zat.
Toegang tot de data
De bekende sociale media zijn daarnaast dus niet open source. Daardoor zijn deze platforms niet transparant en niet soeverein. Je weet niet wat er met jouw data gebeurt en van wie of wat je content ziet, je wordt gestuurd door vage algoritmes, en je bent volledig afhankelijk van de spontane keuzes en wijzigingen van de aanbieder van het platform. Ben je niet blij met de spontane keuze van een platform, zoals de stop op moderatie op X, en wil je weg bij het platform, dan verlies je al jouw volgers en al jouw content.
Bij Fediverse platforms ben je, als je zelf een server beheert, zelf de baas over jouw account, jouw data en jouw online gedragsregels. Als je geen server hebt, heb je veel meer keuzemogelijkheid om de server te kiezen die bij je past. Jij komt als gebruiker of organisatie weer centraal te staan..
Onze favoriete Fediverse platforms
Dit zijn de Fediverse platforms die wij graag gebruiken:
- Mastodon als een alternatief voor X en Threads.
Wist je dat je zelfs via Mastodon kan praten met mensen op o.a. Threads en Bluesky? Daarvoor zijn zogenaamde ‘bruggen’ gemaakt die deze diensten (deels) interoperable maken.
Lijkt dit je wel wat? Check onze eXit strategie om gemakkelijk en stapsgewijs over te stappen van X of Threads naar Mastodon
- PeerTube als een alternatief voor YouTube.
Wist je dat je een PeerTube account of kanaal ook makkelijk kan volgen via Mastodon? Dat kan omdat beiden gebruik maken van ActivityPub.
Hou ons PeerTube Spaces project in de gaten voor meer info over het overstappen naar PeerTube!
- WordPress als content management systeem
De meeste websites gebruiken deze software al! Je kunt hier makkelijk voor kiezen en gebruiksvriendelijk een website met WordPress bouwen.
Wist je dat je met de Activitypub plugin een WordPress website makkelijk kan koppelen aan het Fediverse? Zo kunnen bezoekers van je website bijvoorbeeld reacties achterlaten via Mastodon en kun jij je artikelen makkelijk delen op Mastodon, Akkoma of andere Fedivers platformen.
