Alles over open source

Wat is open source?

Wanneer software open source is betekent dit dat de broncode van die software gepubliceerd is en vrij beschikbaar is voor het iedereen om te gebruiken, lezen (bestuderen), aan te passen en met anderen te delen. Op deze manier kan de software gezamenlijk worden ontwikkeld.

De broncode kun je dus zien als een openbare ingrediëntenlijst en recept van een softwareproduct waaraan iedereen kan doorontwikkelen. GitHub, Bitbucket, Codeberg en Gitlab zijn voorbeelden van plekken waar mensen samenwerken aan open source software. Op dit soort websites kun je dus de broncode van software applicaties downloaden, gebruiken, aanpassen en weer met anderen delen.

Bekende open source software applicaties die je misschien wel kent zijn bijvoorbeeld de Mozilla Firefox browser, het content-management-systeem WordPress en de LibreOffice kantoor applicaties. Maar inmiddels is open source eigenlijk onderdeel van bijna alles wat jij doet en aanraakt op het internet.

Hoe kun je nu zien dat een software applicatie open source is? Meestal vermelden de ontwikkelaars van een software applicatie dit expliciet en geven ze aan onder welke licentie ze hun werk beschikbaar stellen. Als een licentie is goedgekeurd door het Open Source Initiative (OSI) kun je ervan uitgaan dat de software daadwerkelijk open source software is. Het OSI kijkt namelijk of de licentie voldoet aan de open source definitie, wat er op neerkomt dat de software vrij gebruikt, aangepast en gedeeld mag worden.

Wist je dat…

– Software die de Nederlandse overheid maakt (of laat maken) sinds 2020 zo veel mogelijk open source moet zijn.

– De EU becijferde dat opensource software & hardware een positieve impact had op de Europese economie van tussen de 65 en 95 miljard euro

– We bij PublicSpaces ook veel op deze manier samenwerken? Dit kun je checken op Gitlab.

Het probleem van closed source software

Het tegenovergestelde van open source is… closed source. Bij closed source wordt de broncode van de software niet beschikbaar gesteld, en kun je deze niet bestuderen, aanpassen of met anderen delen. Je bent dus volledig afhankelijk van de aanbieders van de software. Doordat je de software niet mag bestuderen, heb je geen zicht op hoe de software precies in elkaar steekt. Je moet dus maar vertrouwen op de vaak ontcijferbare juridische waarborgen zoals een privacy verklaring. Je mag de software ook niet zomaar aanpassen of delen. Dus als er aanpassingen nodig zijn, moet je maar hopen dat de leverancier deze wijzigingen wil aanbrengen, dat de leverancier nog bestaat en dat het je geen godsvermogen kost. Kortom, bij closed-source software ben je volledig afhankelijk van die ene leverancier. Dat wordt ook wel  vendor-lockin genoemd.

Waarom is open source software de toekomst van het internet?

Software gestoeld op open source staat volledig in lijn met de waarden uit het PublicSpaces manifest en daarom zien wij geen betere toekomst voor ons dan een internet gebouwd op open source technologie. Zelfs een big tech bedrijf zoals Microsoft, voorheen fervent tegenstander van open source software, bekent dat open source inmiddels hét door industrie geaccepteerde model is voor samenwerking tussen organisaties.  

• Open source software is – jawel – open, want de broncode is openbaar. Zo kunnen fouten makkelijker ontdekt en opgelost worden, want iedereen kan de software controleren. 
• Open source software is ook transparant: omdat de broncode te vinden is, kun je als gebruiker nagaan hoe de software in elkaar steekt. Door de open manier van samenwerken kun je ook zien wie erachter zit de software zit. De gebruikte technologie is volledig inzichtelijk. Gebruikers van open source software kunnen precies zien wat er met hun data gebeurt. 
• Open source software is ten slotte soeverein: Je hebt meer controle over je eigen data, je eigen account en je eigen software product. Als je het niet eens bent met de broncode, staat het je vrij om de software aan te passen en je eigen versie te (laten) maken. Zo heb je meer zelfbeschikkingsvermogen om de software in te zetten naar wens en een (leverancier) te kiezen die bij jou past.

Check wat je gebruikt: ga voor betrouwbare open source producten. Als er iets niet werkt en in jouw nadeel is, dan moet dat namelijk snel en goed worden opgepakt!

Een lijst betrouwbare open source tools voor jouw organisatie

Wist je dat het content management systeem (CMS) WordPress open source is? Het is een super stabiele software applicatie & tegelijkertijd ook aanbieder van open source software, maar er zijn er meer! Dit zijn enkele favorieten van ons die we organisaties aanraden: