Onze nieuwe coalitiepartner Mediamatic in Amsterdam zet zich al jaar en dag in voor een betere digitale wereld. Met experiment en nieuwsgierigheid in het vaandel, richten ze zich op het snijvlak tussen kunst, ecologie, biotechnologie en samenleving. We gingen in gesprek met directeur Marcel Sturing: ‘We houden van actie’.
Hi Marcel, wat doet Mediamatic precies?
Mediamatic is sinds de jaren tachtig een culturele organisatie die zich bezighoudt met de wisselwerking tussen kunst, wetenschap, technologie en samenleving. We staan bekend om onze radicale experimenten, projecten (bijvoorbeeld Het Eten van Mensen, De TostiFabriek, Serres Séparées en El Hema) en bijeenkomsten waarin veelal ook vragen rondom nieuwe media (vandaar ook de naam Mediamatic), internet en publieke waarden centraal staan. In de jaren ’90 organiseerden we internationale bijeenkomsten, waar onder andere privacy, open netwerken en digitale cultuur al onderwerp van gesprek waren.
Vandaag de dag werken we nog steeds vanuit dezelfde nieuwsgierigheid en betrokkenheid, maar nu vaak op het snijvlak van biotechnologie, ecologie en samenleving. We zijn een unieke makersplaats in het hart van de stad, met diverse labs waar experimenteren, fouten maken en volhouden worden gevierd.
Waarom zijn jullie aangesloten bij PublicSpaces?
De waarden van PublicSpaces sluiten eigenlijk naadloos aan bij de missie van Mediamatic. Al decennialang zijn wij kritisch op de invloed van big tech en de afhankelijkheid die daardoor ontstaat. Wij geloven dat cultuur, kunst en kennis niet gestuurd moeten worden door gesloten algoritmes en data, maar gedragen door open netwerken en collectieve verantwoordelijkheid.
Door ons aan te sluiten bij PublicSpaces willen we onze geschiedenis van onderzoek en experiment inzetten om gezamenlijk te bouwen aan een maatschappij, maar ook internet, waarin publieke waarden echt centraal staan. Het gaat ons om solidariteit, openheid en autonomie. We zijn een kleinere organisatie dan voorheen, maar we hopen ons steentje bij te kunnen dragen. Dat doen we al door onze ruimtes beschikbaar te stellen voor lezingen en bijeenkomsten en we doen mee aan verschillende initiatieven om alternatieven voor big tech te onderzoeken. We houden ook van actie, dus we proberen graag nieuwe dingen uit – vaak doet onze achterban dan mee.
Wat zijn de publieke waarden die vooral voor jullie organisatie belangrijk zijn?
Bij Mediamatic staan nieuwsgierigheid, het eerder genoemde experiment en inclusiviteit altijd centraal. Daar hoort ook bij dat we een digitaal ecosysteem willen dat uitnodigt tot verkennen zonder dat gebruikers voortdurend gevolgd of gemanipuleerd worden. Voor ons staan publieke waarden niet los van de dagelijkse praktijk: ze krijgen vorm in ons Open Stadsklooster. In een hectische, digitale tijd zien we een groeiende behoefte aan verbinding, echtheid en verstilling. Met het Stadsklooster onderzoeken we gezamenlijk een nieuwe manier van samenleven: er is een alternatief. Juist hier, midden in de stad, omarmen we de schoonheid van samenleven met de natuur en het voortdurende proces van verkennen, vallen en opstaan. We werken hierin samen met partijen als The Offline Club. Ook worden we dit jaar een Zoöp.
Foto: Skaiste Venckevi
Wat hopen jullie met de PublicSpaces coalitie te bereiken?
We hopen dat kunst- en cultuurorganisaties gezamenlijk een voorbeeldrol kunnen spelen in hoe publieke waarden op digitaal vlak geborgd kunnen worden. Kunst en cultuur zijn altijd laboratoria geweest voor nieuwe ideeën, zo mogelijk ook voor een ander internet en nieuwe social media. Door samen te werken binnen de coalitie kunnen we experimenten en inzichten uitwisselen en laten zien dat er alternatieven bestaan voor de bestaande ongezond gesloten systemen.
Voor Mediamatic betekent dit bijdragen aan een cultuur van digitale autonomie, waarbij bezoekers, makers en deelnemers niet als data-producten worden behandeld, maar als burgers en medemensen met wie je een duurzame relatie opbouwt. We zijn daarin niet naïef, we weten dat het heel lastig is (grote) veranderingen door te voeren. Maar we denken dat het mogelijk en ook essentieel is.
Waar willen jullie graag als eerste aan werken komend jaar op digitaal gebied en rondom publieke waarden?
Een belangrijke eerste stap is het zichtbaar maken van alternatieve digitale infrastructuren in onze programmering. We willen onze eigen online communicatie en evenementen nadrukkelijk verbinden aan open platforms, en experimenteren met manieren waarop bezoekers kunnen deelnemen zonder hun data aan de multimiljardairs te hoeven toevertrouwen.
Daarnaast onderzoeken we hoe we ons archief van projecten en kennis (onze website heeft meer dan 500.000 pagina’s), waarin zoveel ervaringen rondom privacy, digitale cultuur en publieke ruimte liggen opgeslagen, toegankelijk kunnen maken via platforms die gebouwd zijn op publieke waarden. Op die manier dragen we bij aan de gedeelde kennisbasis van PublicSpaces en geven we nieuwe generaties makers, hackers en kunstenaars inspiratie om verder te bouwen.
