Maak kennis met onze nieuwe bestuursleden Ronald Huizer en Odiel van de Nobelen

Vanaf januari mogen we Ronald Huizer en Odiel van de Nobelen verwelkomen als nieuwe bestuursleden. We stellen ze graag even aan je voor!

Ronald Huizer is al langere tijd betrokken bij PublicSpaces vanuit onze coalitiepartner de KB nationale bibliotheek van Nederland. Daar werkt hij binnen de portefeuille Lezen en Digitale geletterdheid en bekommert hij zich om de PublicSpaces missie: ’Dit was een initiatief om te omarmen als nationale bibliotheek, omdat het aansluit bij onze publieke taken en de worsteling die we zelf ook ervaren in het gebruik van digitale platformen en hoe die zich verhouden tot onze publieke waarden.’ Die worsteling zit ‘m in een bekende spagaat, legt Ronald uit: je wilt nieuw publiek bereiken en daarmee voldoen aan de publieke taak om toegankelijkheid en verbinding te creëren, maar ook voldoen aan je publieke taak van betrouwbaarheid en transparantie. Hoe spring je dan om met big tech platformen die dat laatste niet waarborgen? Zelf heeft de KB in de afgelopen jaren stappen gezet om zich publieke waarden te omarmen door geen TikTok te gebruiken en Google Analytics in te ruilen voor Matomo.

Het probleem van desinformatie baart Ronald op dit moment het meest zorgen. ‘Betrouwbare informatie sneuvelt op sociale media ten opzichte van opruiende informatie die soms complete onzin is en steeds moeilijker te herkennen is. Desinformatie speelt daarnaast bij meerdere vraagstukken een grote negatieve rol: polarisatie, de verruwing van het democratische debat en klimaatverandering.’ Ronald wijst op het overkoepelend probleem van desinformatie voor andere grote problemen en vindt dan ook mediawijsheid en informatiewijsheid belangrijke uitdagingen op dit moment.

Voorzichtig optimistisch is hij ook: bibliotheken doen wel steeds meer met digitale geletterdheid en digitaal burgerschap. Die digitale geletterdheid vond ook in de meeste verkiezingsprogramma’s een plekje. ‘Dit geeft mij hoop dat we de komende jaren toch stappen gaan zetten hierbinnen.’

Het behouden en versterken van het publieke domein is zeer belangrijk, als basis voor onze democratische samenleving. Maar Ronald geeft aan dat digitalisering de besturing ervan steeds moeilijk maakt door de schaalvergroting die hiermee gepaard gaat. Wat is dan de rol van PublicSpaces? ‘Met PublicSpaces kunnen we hierin een uniek verhaal vertellen over de waarde, de kansen en de noodzaak van het publieke domein en de publieke waarden. Digitalisering in het publieke domein is soms een hoofdpijndossier, maar het biedt nog steeds hele mooie kansen als we het open, verbindend en toegankelijk maken!’

Odiel van de Nobelen werkte bij het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie voor het Digitale cultuurprogramma waar ze PublicSpaces leerde kennen. Binnen dat programma wordt de veranderende relatie tussen maatschappij en technologie bevraagd en worden nieuwe alternatieven verbeeld. ‘Daar ligt een grote interesse voor mij.’

De laatste open call waaraan ze hier werkte heet ‘Grounding the cloud’. Die richt zich op het verbeelden van of reflecteren op de materiële realiteit van onze dataconsumptie en gebruik van digitale technologieën. Het gaat bijvoorbeeld over het hergebruik van verouderde hardware en onderwerpen zoals permacomputing. Over die ecologische impact van onze digitale gewoontes zou ze wel meer bewustzijn willen zien. ‘Videobellen zou vaak best zonder video kunnen.’

Odiel studeerde New Media and Digital Culture aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Ik ben eigenlijk altijd geprikkeld door de vraag hoe we nieuwe technologie kunnen omarmen maar tegelijk een kritische houding kunnen behouden ten opzichte van die technologie en big tech.’

Haar thesis ging over platformkapitalisme. ‘Ik vond het interessant dat in de jaren ’90 er veel grote beloftes over het internet bestonden die uiteindelijk maar voor een klein deel zijn waargemaakt, zoals het internet als ultieme democratisering, vrije toegang tot informatie en onafhankelijkheid. Zo’n zelfde soort discours was er ook rondom de deeleconomie. Mijn onderzoek ging erover waarom we toch zo blijven geloven in dat rooskleurige beeld van het internet en wegkijken van de uitbuitende mechanismes.’

Sinds oktober werkt Odiel als beleidsmedewerker bij de KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) voor het Humanities Cluster – een cluster van onderzoeksinstellingen op het gebied van geesteswetenschappen. Ze werkt aan beleid en strategie met aandacht voor technologische ontwikkelingen binnen die geesteswetenschappen. Er worden bijvoorbeeld veel open source tools ontwikkeld binnen haar cluster die door andere instellingen en onderzoekers gebruikt kunnen worden.

De vraag die Odiel zich blijft stellen: ’Hoe verhouden we ons tot de verleidingen van big tech? We moeten er namelijk veel voor inleveren: onze privacy, onze tijd en de ecologische gevolgen van onze dataconsumptie.’ Zelf voelt ze die worsteling ook: ‘Ik wil het niet maar het lukt mij ook niet altijd er van weg te blijven.’

Waar maakt ze zich het meest zorgen om? ’Ik maak me enorm veel zorgen over de dominantie van Amerikaanse en Chinese techbedrijven. Dus ik wil me ontzettend graag ervoor inzetten om daar iets in te kunnen veranderen.’

Odiel en Ronald gaan vanaf januari 2026 aan de slag als bestuursleden.