Het open source platform PubHubs is een nieuwe manier van online community’s en online chatten waarin (publieke) organisaties een eigen hub kunnen opzetten, onderhouden en modereren. Als onderdeel van zijn afstudeerstage voor de master New Media and Digital Culture aan de Universiteit Utrecht heeft Skip de Mönnink zich gestort op de toekomst van PubHubs. Wat zijn mogelijke inkomstenbronnen voor het veelbelovende en verbindende platform?
Volgens Skip zijn de unique selling points van PubHubs dat gebruikers ‘veilig anoniem én vertrouwd kenbaar’ kunnen communiceren. ‘De waarde die je daaruit kan halen voor het versterken van je lokale netwerk is heel groot; voor individuele organisaties, individuen en uiteindelijk ook voor de samenleving. Dan heb je uiteindelijk een heel vet platform dat maatschappelijke waarde creëert.’
Skip, met ook de Master of Science in Management met een specialisatie in Digitale Innovatie op zak, onderzocht hoe we de maatschappelijke en zakelijke blik kunnen samenbrengen tot iets dat houdbaar en duurzaam is. In het bijzonder behandelde hij de vraag: Wat zijn de mogelijkheden voor PubHubs om op basis van bestaande businessmodellen een domeingerichte waardepropositie en verdienmodel te ontwikkelen die past bij de open source software en publieke waarden? Ofwel: Hoe kan PubHubs een verdienmodel creëren en daarmee een houdbare toekomst?
In totaal nam Skip twintig open-source en niet-open-source platformen onder de loep. Zo keek hij o.a. naar de waardepropositie van ieder platform, de inkomstenbronnen en belangrijke middelen en partners. Ook onderzocht hij de verschillen in businessmodeltypes tussen open source en niet-open source platformen. Uit het onderzoek naar deze en andere belangrijke platformkenmerken heeft hij vervolgens drie potentiële inkomstenstromen voor open source producten als PubHubs geïdentificeerd: (managed) hosting, het aanbieden van extra diensten/producten en donaties/sponsoring.
PubHubs kan deze drie inkomstenbronnen op creatieve wijze combineren. Het laten hosten van PubHubs door een derde partij die samenwerkt met PubHubs zou niet gek zijn, want zelf hebben organisaties vaak niet de tijd en technische kennis in huis om zelf aan de slag te gaan met de broncode. Dit is bijvoorbeeld ook het geval bij het populaire open source CMS WordPress. De basissoftware is beschikbaar onder een open source licentie, maar extra diensten of producten zoals implementatie consulting of plug-ins worden verkocht. Om ogenschijnlijke belangenverstrengeling voor te zijn en neutraliteit van WordPress te behouden is er een splitsing gemaakt tussen de stichting (WordPress.org) en het bedrijf (WordPress.com).
Met een soortgelijke constructie kan PubHubs ook maatwerk aanbieden. Dit kan het platform zelf doen of overlaten aan partners door middel van samenwerkingsovereenkomsten. Ten slotte zijn donaties een inkomstenbron, waarvoor PubHubs een goed doel zou moeten worden, of sponsoring waarbij bedrijven hun merk koppelen aan PubHubs.
Welke route PubHubs ook kiest, als een open source en maatschappelijk gericht platform zal het gebruik moeten maken van het netwerk om te kunnen concurreren met commerciële partijen, benadrukt Skip.
Skip geniet inmiddels van een welverdiende vakantie maar fantaseert nog even over de toekomst van PubHubs: ‘Als je wilt dat mensen PubHubs gaan gebruiken dan moet je een actieve voortrekkersrol als verbinder vervullen. De waarde van PubHubs zit hem in het vergemakkelijken van de samenwerking tussen lokale gemeenschappen zoals scholen, informele zorg organisaties en bibliotheken.’
