Update 2 Living Lab Open Cultuurdata | Juni 2022

Het Living Lab Open Cultuurdata begint langzaamaan op stoom te komen. Er wordt op dit moment vanuit drie verschillende kanten toegewerkt naar het centrale punt op onze tijdlijn, de Hackathon die we tijdens de Dutch Design Week zullen organiseren eind oktober. Ondertussen werken wij aan onze Werkpakketten en verkennen we samenwerkingen met de satellietpartners en externe partners.

Ten eerste zijn we bezig met het verkennen van de wensen en eerste ideeën vanuit de partners. Aan wat voor soort concepten of prototypes zouden zij gezamenlijk willen werken? De teams die samengesteld worden moeten ten minste bestaan uit 1 developer, 1 conceptdenker en 1strategische geest: de hacker, de hippie en de hustler.

Ten tweede wordt er vanuit Waag en Beeld & Geluid onderzoek gedaan naar best practices op het gebied van kalenderdata en videocontent en de koppeling hiertussen.

Als laatste wordt er gewerkt aan het ontwikkelen van eigen open standaarden voor video content en kalenderdata die vervolgens aan elkaar gekoppeld moeten worden. Als het goed is zijn we er begin september klaar voor om de kalenderdata en de videocontent vanuit de partners te verzamelen en in te laden, zodat tijdens de DDW Hackathon – die waarschijnlijk plaats zal vinden in het Microlab in Eindhoven – aan de slag kunnen met het maken van een prototype.

Onder deze drie hoofdlijnen liggen een aantal andere werkpakketten, die op dit moment door de partners uitgevoerd worden. Werkpakket 1 (WP1) richt zich vooral op de research van Best Practices en Werkpakket 2 (WP2) richt zich op het ontwikkelen van gemeenschappelijke voorzieningen. Binnen deze twee werkpakketten neemt Waag het onderzoek en ontwikkeling rondom de kalenderdata voor zijn rekening en Beeld & Geluid de videocontent. Een overzicht:

Updates vanuit het onderzoek naar Best Practices Beeld & Geluid 
Binnen WP1 was al begonnen met een inventarisatie van “Best Practices”, waarin voorbeelden zijn verzameld van eerdere projecten en/of initiatieven die vergelijkbaar zijn aan het Living Lab Open Cultuurdata. Aan de hand van deze inventarisatie is er verder gewerkt aan een deskresearch. Dit om te ontdekken wat deze organisaties en projecten precies bieden, van welke tools ze gebruik maken en welke waarden en visies ze hebben. Met deze informatie is er een aanzet gemaakt voor zowel een tekstueel als een visueel overzicht om erachter te komen wat we precies kunnen leren van deze projecten en welke organisaties een goed startpunt zijn voor verder gesprek.

Afbeelding 1: Presentatie van visueel overzicht tijdens de PublicSpaces conferentie 

Het visuele overzicht is tussentijds gebruikt tijdens de PublicSpaces conferentie van 17 en 18 mei 2022. Tijdens deze open tafel sessie (luister hier naar de opname van de sessie) zijn vanuit Beeld & Geluid werkzaamheden binnen de coalitie Living Lab Open Cultuurdata besproken en aan de hand van een Miro bord (zie afbeelding 2) is een visuele update gegeven over de deskresearch van de Best Practices.  Wij hebben hier gesproken met zowel de satellietpartners als ook met andere organisaties die ons betere inzichten konden geven op het verder ontwikkelen van ons eigen project. Hoewel er nog een aantal gesprekken zullen plaatsvinden, hebben we er ook al enkele gehad. Zo hebben we bijvoorbeeld een gesprek gehad met de teamleider van Ticketing Group, waarin we hun initiatief Cultuurticket.nl hebben besproken.

Afbeelding 2.1: Het visuele overzicht (via Miro Board) dat op is vertoond op de Public Spaces conferentie
Afbeelding 2.2: Het visuele overzicht (via Miro Board) dat op is vertoond op de Public Spaces conferentie

Cultuurticket.nl was het eerste allround streamingplatform voor de cultuursector en hoewel dit initiatief recentelijk is gestopt, bleek het toch interessant om met de achterliggende Ticketing Group in gesprek te gaan. Zo konden wij meer te weten te komen over hun werkproces en de moeilijkheden die zij waren tegengekomen. Ook hebben we recentelijk een gesprek gehad met de organisatie Dutch Composers Now – een van onze satellietpartners – om te ontdekken op welke manieren zij hun content aanbieden en toegankelijk maken, welke specifieke behoeften, voorwaarden of wensen ze hebben in onze samenwerking én of ze (een deel van) hun technische middelen ter beschikking zouden willen stellen tijdens onze aankomende hackathon.

Naast het aanvullen van het tekstuele en visuele overzicht wordt er momenteel gewerkt aan het opstellen van een “lifecycle-overzicht” van de content van enkele satellietpartners. Dit overzicht kan vervolgens voor WP2 (het ontwikkelen van gemeenschappelijke voorzieningen) fungeren als ondersteuning bij het schetsen van enkele verschillende scenario’s voor video opslag en toegankelijkheid vanuit Beeld & Geluid. 

Updates vanuit WP2 van B&G

Op dit moment verkennen we hoe culturele instellingen baat kunnen hebben bij ondersteuning in het duurzaam opslaan, toegankelijk maken en uitwisselen van videoregistraties van hun events. Hierbij schetsen we verschillende scenario’s die variëren tussen enerzijds gecentraliseerde vormen van opslag in het Digitaal Audiovisueel Archief Nederland (DAAN) van Beeld & Geluid en anderzijds gefedereerde oplossingen die organisaties zelf kunnen inzetten zoals PeerTube.

We baseren ons hierbij op de deskresearch en de gesprekken met satellietpartners uit WP1. We brengen op dit moment voor verschillende partners de ‘lifecycle‘ in kaart die video registraties van events doormaken van het moment van programmering totdat ze worden teruggekeken. Aan de hand van overeenkomsten tussen de verschillende use cases ontwerpen we een technische architectuur die kan beantwoorden aan gedeelde behoeften en gebruik maakt van specifieke oplossingen op het spectrum van decentralisatie.

Afbeelding 3: Lifecycle van een event bij satelliet partner Pakhuis de Zwijger als tijdlijn.
Afbeelding 4: Lifecycle van een event bij satelliet partner Pakhuis de Zwijger als data flow.

Vooruitlopend op de scenario’s voor het ondersteunen van verschillende use cases is een inventarisatie en ureninschatting gemaakt van wat er nodig is om culturele instellingen videomateriaal te laten instromen in DAAN via een eigen upload portaal.

Updates vanuit WP1 van Waag
Zoals in de inleiding al genoemd, richt Waag zich bij WP1 en WP2 vooral op de Kalenderdata. Vanuit WP1 is eerst gekeken hoe andere organisaties omgaan met hun kalenderdata. Er bleek dat haast ieder evenement ergens op een website in een kalender ergens weergegeven, inclusief de naam van de artiest, muzikant, uitvoerder, de locatie, het tijdstip, het genre, een url en mogelijke andere eigenschappen. De vraag is hoe deze kalenderdata samen te brengen, te visualiseren en te ontsluiten voor een breed publiek.

De reis van kalenderdata: van de bron, import, filter, moderatie, update tot het publiek
Organisaties die kalenders van andere partijen samenbrengen (zoals NPO, Dutch Composers Now, Publiq) ervaren dat het harmoniseren, filteren en opschonen van kalender data (meta-data) afkomstig van verschillende bronnen een tijdrovende klus is.

Een gezamenlijke standaard is hierin een goede stap vooruit, zodat het importeren en filteren (deels) geautomatiseerd kan worden. De data herstructureren en op basis van relevantie filteren zal door een redactie gedaan moeten worden. Maar een standaard helpt in de eerste stappen van het proces. Er zijn verscheidene initiatieven die kalenderdata verzamelen en beschikbaar stellen. Met een aantal van initiatieven is nauw contact.

Aggregatie initiatieven:

NaamCommercieel of non-profitKalender moderatieCode open sourceStandaard
PubliQNon-profitJaJa, grotendeelsJson
The LocalistCommercieelJaNeeIcs, rss, csv
Publicdata.eventsNon-profitNeeJaIcs
Dutch Composers NowCommercieelJaNeeEigen CMS waar partijen zelf invullen
Libr.eventsNon-profitNeeJa, grotendeels

De kalenders die als eerst beschikbaar worden gesteld staan in de tabel hierboven. We zijn momenteel in kaart aan het brengen welk CMS en ticketing tool er bij welke organisatie wordt gebruikt en welke conversie software er nodig zal om deze kalenders bij elkaar te brengen.

Waarom een kalenderstandaard?
In gesprekken met partners zijn de volgende redenen genoemd voor een standaard die de weg effent voor eenvoudigere uitwisseling van kalenderdata:

  • Groter bereik
    • Linken met initiatieven met vergelijkbare thema’s wordt eenvoudiger
    • Toewerken naar gezamenlijke uit-agenda
  • Eenvoudig je kalender aanmelden en verstrekken aan andere organisaties (zoals gemeenten)
  • Automatiseren van ophalen van kalender data van organisaties wordt eenvoudiger (voor e.g. Dutch Composers Now, meeste werk zit in filteren en herschrijven van kalenderdata van andere organisaties).
  • Gepersonaliseerde kalender
    • Voor organisaties: Uitbreiden aanbod met een persoonlijke curatie van publiekelijke agenda
    • Voor individuen: geen afhankelijkheid van Facebook of andere platforms, direct de kalender data bij de door jouw geselecteerde bronnen ophalen en aggregeren naar eigen inzicht (op artiest, thema, locatie, tijdstip etc.)

Decentraal vs Centraal:
In Vlaanderen is de keuze gevallen voor een centraal systeem, Publiq, dat in opdracht van de overheid, alle kalender data van alle evenementen in Vlaanderen op 1 server verzameld, opschoont en publiekelijk beschikbaar stelt aan gemeentes en (tegen betaling) aan organisaties.  
 
In ons initiatief is er, vooralsnog, een voorkeur voor een decentrale aanpak. De nadruk komt dan meer te liggen op het faciliteren van een systeem waarbij de kalender data bij iedere bron vindbaar is en in het juiste format (volgens een goed gedocumenteerde standaard) eenvoudig ontsloten kan worden.
 
SWOT analyse decentraal systeem
De argumenten voor een centrale moderatie en aggregatie, zoals bij Publiq en Dutch Composers Now, zijn interessant om in acht te nemen, en zijn opgenomen in de volgende SWOT analyse.

KansenRisico's
Intern* Transparant

* Flexibiliteit door eindgebruiker, die bepaald hoe te aggregeren en heeft daar volle controle over

* Data blijft bij de bron

* Iedere partij kan zelf aggregeren, filteren en modereren
* Geen centrale filter en moderatie en kwaliteit en betrouwbaarheid op publieke aggregatie kan niet gewaarborgd worden

* Conversie naar de standaard is voor veel culturele instellingen te duur en/of complex
Extern* Een decentraal is bij uitstek geschikt om nieuwe (onvoorziene) kansen en mogelijkheden te creëren

* Primeur als Nationaal Decentraal Open kalendersysteem

* Open standaarden en technologieën (conversies) kunnen meer eigenaarschap bij de culturele sector zelf leggen in het gebruik en de door ontwikkeling
* Gebruik van aggregatie kan achterblijven omdat er geen centrale partij actief publicatie kanalen zoekt (zoals publiq die bij gemeentes de agenda publiceert)

* Centraal, vollediger, systeem neemt het over
SWOT analyse

ArchiXL
Naast de kernpartners (die zich bezighouden met de ontwikkeling en keuze van open standaarden en systemen en het organiseren van de aansluiting tussen de partijen) en de satellietpartners die de culturele events vertegenwoordigen en in feite de vragende partijen zijn neemt ArchiXL een aparte positie in binnen de coalitie. Als adviesbureau gespecialiseerd in enterprise en IT-architectuur wordt ArchiXL ingezet als gesprekspartner voor het implementeren van een categorisatie van de verzamelde data die binnenkomt via de partners en om dit om te zetten in een schaalbaar systeem. Daarnaast denken zij mee over de mogelijk van het opzetten van een AI tool voor bijvoorbeeld brainstormen of zoeken. Ook zijn we aan het onderzoeken of we samen met ArchiXL een Wiki kunnen opzetten waar we onze kennis verzamelen, en waar uiteindelijk ook een handleiding kunnen verzamelen die als oplever document kan dienen waarop doorgewerkt kan worden.

Hackathon 
Op dit moment leiden alle werkzaamheden naar de voorbereidingen om de Hackathon mogelijk te maken. In de Hackathon kunnen een aantal van de mogelijke risico’s en kansen verkend worden, kan met verschillende toepassingen zowel interne als externe factoren aan het licht gebracht worden en kunnen we een aantal van de aannames achter het decentrale systeem in de praktijk toetsen. 

Wij hopen aan het eind van de Hackathon, die af zal sluiten met een presentatie, zo’n 6-8 prototypes ontwikkeld te hebben, van waaruit we verder kunnen werken voor het tweede deel van het Living Lab Open Cultuurdata. Voor de hackathon zijn we een aantal formats en concepten aan het voorbereiden, in samenwerking met de partners:

STRP is geïnteresseerd in hoe los te komen van facebook en wil rondom dit thema op de hackathon aan het werk gaan. Initiatieven als libr.events hebben precies dit doel op het gebied van kalender data. LLOC kan een mogelijk deze thema’s samenbrengen. Daarnaast wil STRP aan de slag gaan met het gegeven van hybride events.
 
Pakhuis de Zwijger zoekt contact met andere partijen (Het nieuwe Instituut, de Doelen) die op vergelijkbare thema’s evenementen organiseren. Het synchroniseren van agenda’s rondom thema’s zoals natuur in de stad en diversiteit lijkt interessant. Tevens werd het Open Research initiatief van gemeente Amsterdam genoemd als voorbeeld voor hoe men data verzameld en beschikbaar stelt op verschillende thema’s voor een breed publiek.
 
Tetem wil geselecteerd interessante evenementen bij een groter Nederlands publiek kenbaar kunnen maken.
 
InScience festival wil gedurende het jaar een agenda maken met alle (wetenschappelijke) evenementen aanbevolen door Inscience, om op die manier buiten het festival om in contact te blijven met het publiek.
 
Dutch Composers Now zou erg gebaat zijn bij een automatisering van het integreren van kalender data van andere organisaties in hun CMS. Een kalender standaard is hierbij cruciaal.

Naast deze thema projecten zal er ook ruimte zijn voor een aantal losse ontwikkeltrajecten die de overige concepten kunnen ondersteunen. Voor de deelnemers zullen wij een open call plaatsten, van waaruit wij zorgen dat er een aantal werkbare teams samengesteld worden. De afsluiting van de Hackathon zal bestaan uit een event waar alle concepten gepitcht worden. Het publiek kan daarbij punten, geld, mensen of ideeën doneren en zo op die manier hopen we te zien welke plannen het meest kansrijk ervaren worden. Ook hopen we zo nieuwe partners te interesseren voor onze aanpak en hun interesse te wekken om er zelf ook mee aan de slag te gaan.

Tot zover voor nu.
Meer nieuws over het Living Lab Open Cultuurdata vind je hier.
Het Living Lab Open Cultuurdata project wordt mogelijk gemaakt door de Innovatielabs regeling.